Thứ năm 18/12/2025 11:50
Email: tccuucavn@gmail.com
Hotline: 096 292 5888
Theo Cục Điện lực (Bộ Công Thương), giá điện 2 thành phần là cơ cấu giá phải trả cho công suất đăng ký sử dụng và điện năng thực tế sử dụng. Đây là điểm khác biệt so với cơ chế giá hiện nay là giá bán theo một thành phần điện năng tiêu dùng, tức là tính theo lượng điện năng thực tế sử dụng. Việc áp dụng cách tính giá điện theo bậc thang như hiện nay mới chỉ phản ánh lượng điện năng tiêu thụ là chính và chưa đúng bản chất của giá bán điện cho từng đối tượng.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Giám đốc EVN đề xuất, trước mắt chỉ xem xét đối tượng áp dụng là khách hàng sản xuất lớn, có sản lượng tiêu thụ điện từ 200.000 kWh/tháng trở lên đấu nối cấp điện áp từ 22 kV trở lên (là tệp khách hàng được áp dụng cơ chế mua bán điện trực tiếp - DPPA theo quy định), chưa áp dụng đối với khách hàng sinh hoạt do phải đầu tư thay thế toàn bộ hệ thống công tơ đo đếm.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, cần sớm thực hiện cơ chế giá điện 2 thành phần (giá công suất và giá điện năng) theo quy định của Luật Điện lực. Trước mắt áp dụng cho nhóm khách hàng có sản lượng sử dụng điện lớn, bắt đầu từ 1/1/2026.
Để triển khai áp dụng sớm cơ chế giá điện 2 thành phần một cách hiệu quả, đáp ứng yêu cầu mới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo Cục Điện lực chủ trì phối hợp với EVN và các đơn vị liên quan rà soát hoàn thiện Đề án giá điện 2 thành phần một cách khoa học, khả thi, có học hỏi kinh nghiệm của thế giới trình lãnh đạo Bộ và cơ quan có thẩm quyền trước 15/10/2025; Đi kèm đó phải có đánh giá báo cáo tác động của đề án, cung cấp thông tin đầy đủ, báo cáo Chính phủ.
Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng Cục Điện lực chủ trì với các đơn vị liên quan và EVN rà soát, tính toán, đề xuất sửa đổi Quyết định số 14/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện dựa trên các căn cứ pháp lý hiện hành và quá trình triển khai trong thực tiễn.
Đồng thời, khẩn trương xây dựng Thông tư sửa đổi Thông tư 16 để quy định cách thức xây dựng khung giá. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, việc này phải làm song song với lộ trình xây dựng khung giá cho cơ chế giá điện 2 thành phần. Trong đó, EVN phải giữ vai trò chủ công, đề xuất phương pháp xây dựng khung giá, bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ, tính hết chi phí trong quá trình sản xuất, kinh doanh điện, bao gồm cả chi phí truyền tải;
Tiếp tục tham mưu cho Chính phủ (hoặc Bộ trưởng) quyết định nhóm đối tượng áp dụng cơ chế giá điện 2 thành phần. EVN cần thuê tư vấn, xây dựng phần mềm vận hành minh bạch thông suốt, hoàn thành trước 20/10/2025 nhưng phải bám sát Luật Điện lực, Nghị quyết 70, Nghị định sắp tới của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị.
“Trước mắt, cơ chế này áp dụng cho khách hàng sử dụng điện lớn, không loại trừ trường hợp nào. Từ nay đến 31/12, sẽ chạy song song hai hóa đơn, một theo cơ chế hiện nay để thanh toán thực tế, một theo cơ chế hai thành phần để khách hàng tham khảo và tự điều chỉnh”, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho hay.
Đối với EVN, Tập đoàn cần chủ động thuê tư vấn, xây dựng phần mềm quản lý để việc vận hành minh bạch, thông suốt, hoàn thành trước ngày 20/10.
Song song với việc hoàn thiện Đề án giá điện 2 thành phần, từ 15/9, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu truyền thông đầy đủ về giá điện 2 thành phần để người dân hiểu.
“Chúng ta không còn thời gian chần chừ. Đây là ý chí, nguyện vọng của toàn Ngành. Khi đã có cơ sở chính trị, pháp lý đầy đủ, thì việc còn lại là hành động quyết liệt”, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.
Hiện nay, Việt Nam đang áp dụng cơ chế giá bán lẻ điện 1 thành phần, tức là theo điện năng sử dụng. Còn giá bán lẻ điện 2 thành phần là theo giá công suất và giá điện năng.
Các chuyên gia cho rằng, việc chuyển đổi giá điện 1 thành phần sang giá điện 2 thành phần ở giai đoạn hiện nay là cần thiết, phù hợp để thu đúng, thu đủ chi phí của ngành điện bỏ ra để cung cấp điện cho khách hàng sử dụng điện (bao gồm chi phí sử dụng hạ tầng ngành điện (nguồn, lưới điện) và chi phí điện năng). Điều này tạo ra sự minh bạch, công bằng giữa các khách hàng sử dụng điện, phản ánh đúng bản chất việc sử dụng điện của khách hàng trong hệ thống điện. Điều này tạo ra sự minh bạch, công bằng giữa các khách hàng sử dụng điện, phản ánh đúng bản chất việc sử dụng điện của khách hàng trong hệ thống điện. Tuy nhiên, đây là phương pháp chưa từng được áp dụng ở Việt Nam, sẽ làm thay đổi căn bản ngành điện và giá bán điện, nên cần thời gian nghiên cứu, xây dựng và đánh giá tác động cụ thể, kỹ lưỡng.
Theo TS Nguyễn Huy Hoạch (Viện Năng lượng Việt Nam), giá điện 2 thành phần là bước đột phá về chính sách giá điện, được nhiều nước trên thế giới áp dụng và phần lớn áp cho khách hàng sử dụng điện lớn với mục đích sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, giá điện 2 thành phần sẽ đem lại sự công bằng cho người dùng điện với mục đích sản xuất, kinh doanh.
Chuyên gia năng lượng Ngô Đức Lâm, nguyên Phó viện trưởng Viện Năng lượng cho rằng, Luật Điện lực sửa đổi có hiệu lực, Nghị định 55 và mới đây là Nghị định 70 của Bộ Chính trị, các chính sách, cơ chế về giá điện cần phải thay đổi theo hướng tiệm cận thị trường. Nếu không có cơ chế giá điện 2 thành phần, việc tính giá bán điện áp theo cơ chế mua bán trực tiếp cũng khó khăn và khó triển khai thành công. Cần sớm triển khai để tiến tới xây dựng thị trường mua bán điện cạnh tranh đúng nghĩa.
